به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پایان غیرمنتظره دولت سیزدهم، کشور را به انتخاباتی زودهنگام هدایت کرده است؛ انتخاباتی که به نظر نمی‌رسد هیچ‌کدام از جریان‌ها برای برگزاری آن آمادگی لازم را داشته باشند، اما به ناچار باید لباس رقابت‌های انتخاباتی را به تن کنند.
این رقابت‌ها در شرایطی آغاز شده است که جریان‌های سیاسی حاکم در کشور تازه از یک دوئل انتخاباتی برای کسب کرسی‌های مجلس دوازدهم بیرون آمده‌اند و ازهمین‌رو به نظر می‌رسد که روزهای سختی را تا ۸ تیرماه، زمان برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در پیش خواهند داشت. در این میان هر روز اسامی تازه‌ای به عنوان نامزدهای انتخاباتی مطرح می‌شود که هرکدام می‌خواهند شانس خود را برای ورود به ساختمان سفید ریاست‌جمهوری امتحان کنند.
رادیکال‌ها بر مدار سیاست مشروط
از اردوگاه اصلاحات همچون انتخابات سه ماه پیش (11 اسفندماه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی) چندصدایی شنیده می‌شود. برخی از احزاب میانه‌رو اصلاح‌طلب همچون کارگزاران سازندگی، ندای ایرانیان، اعتدال و توسعه، مردم‌سالاری، اراده ملت و اعتماد ملی نشست‌های دفتر و کمیته سیاسی خود را نیز با موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار کردند؛ اما برخی از احزاب تندرو همچون اتحاد ملت، مجمع ایثارگران، سازمان عدالت و آزادی و... که بر رأس جبهه اصلاحات ایران نیز حاکم هستند همچنان سیاست مشروط در انتخابات را دنبال می‌کنند.اما انتخابات ریاست‌جمهوری برخلاف انتخابات مجلس شورای اسلامی موضوعی نیست که اصلاح‌طلبان بخواهند به راحتی از آن دست بشویند و عطایش را به لقایش ببخشند و بخواهند نقش تماشاچی را به خود بگیرند؛ چراکه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سیاسی، موجودیت و هویت اصلاح‌طلبان برآمده از همین انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است. از این حیث جریانات فعال در این جناح سیاسی سعی دارند بتوانند کرسی این قوه را از آن خود کنند یا لااقل به شرایط سال‌های 92 تا 96 برگردانند.
نگاه‌ها به سمت معاونین اول
تا لحظه نگارش این گزارش، اسحاق جهانگیری رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و معاون اول دولت حسن روحانی و محمدرضا عارف رئیس بنیاد امید ایرانیان و معاون اول دولت اصلاحات دو گزینه محتملی هستند که هر دوی آنان یک‌بار تجربه رقابت‌های ریاست‌جمهوری را دارند. عارف سال 92 و جهانگیری در سال 96 و هر دو در قالب پوششی!
برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند که محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری در صورت کاندیداتوری، شانسی برای پیروزی نخواهند داشت؛ چراکه هر دوی آنان دولت‌هایی را نمایندگی می‌کنند که کارنامه آنان پیش روی مردم بوده و البته کاندیدایی هم بودند که تا آخر در انتخابات نماندند و برای پیروزی فرد دیگری، کنار کشیده‌اند و همین امر سبب شده تا این‌بار نیز از سوی مردم خیلی جدی گرفته نشوند و سبد آرای بسیار ضعیف و شکننده‌ای داشته باشند.
آغاز آرام اصلاح طلبان با پزشکیان
در یک نگاه کلی در اردوگاه اصلاح طلبان تاکنون حضور محمدرضا عارف، مسعود پزشکیان، عبدالناصر همتی، اسحاق جهانگیری و محمد شریعتمداری مطرح شده است. اگرچه این افراد از نظر مشی سیاسی نزدیک به اصلاح طلبان هستند لیکن بر اساس اطلاعات موثق هنوز نتوانسته اند حمایت احزاب یا رهبران اصلاح طلب را جلب کنند. اطرافیان سید محمد خاتمی به لیست ۴ نفره شامل سید محمد صدر، مجید انصاری، رضا اردکانیان و علی اکبر صالحی رسیده اند و قصد دارند آن ها را برای ثبت نام در انتخابات ترغیب کنند. گفته می شود حمایت اولیه خاتمی نیز از این فهرست اخذ شده و نهایتا و پس از اعلام صلاحیت‌ها یکی از این افراد به عنوان کاندیدای مورد حمایت اصلاح طلبان معرفی خواهد شد.در میان اسامی که از آن ها یاد شد و گویا حضور مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری نهایی شده است.
فضاسازی با اسم رمز نامزدی یک زن
از سوی دیگر برخی از منابع از تمایل اصلاح‌طلبان برای کاندیداتوری یک زن در انتخابات پیش رو خبر می‌دهند. با روی کار آمدن آذر منصوری در قامت رئیس جبهه اصلاحات ایران پس از ناآرامی‌های سال 1401، به نظر می‌رسد جریان تندرو و حاکم بر جبهه اصلاحات به دنبال بهره‌برداری وارونه سیاسی به نفع خود است تا با این کار بتواند به خیال خود بار دیگر در پایگاه اجتماعی از دست رفته‌اش ایجاد مقبولیت کند. سیاستی که به نظر می‌رسد از همان ابتدا تنش و درگیری را از درون خود جریان اصلاحات دنبال می‌کند.
منابع خبری به سایت تابناک خبر داده‌اند که برخی از طیف‌های تندروی جریان اصلاحات تأکید داشتند برای این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری باید یک زن از سوی اصلاح‌طلبان در انتخابات نام‌نویسی کند و جریان اصلاحات در پس او قرار بگیرد و در مصادیق هم به «شهیندخت مولاوردی» و «معصومه ابتکار» رسیده‌اند.
سعید جلیلی اولین اصولگرای قطعی
در جبهه اصولگرایان نیز حضور سعید جلیلی قوت گرفته به طوری که فارس از قطعی شدن کاندیداتوری او خبرداده است: «اخیرا 4 نفر از نمایندگان مشهد (پژمان‌فر، ظهوریان، اخلاقی و نخعی‌راد) با حضور در دفتر سعید جلیلی نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی از وی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۸ تیر دعوت کردند.این جلسه حاکی از تصمیم قطعی سعید جلیلی برای حضور در انتخابات بوده است.» همچنین گفته می شود تحت شرایطی،احتمال حضور محسن رضایی نیز در انتخابات پیش رو وجود دارد. حجت الاسلام میرباقری نیز که گفته می‌شد برخی گروه ها خواستار حضور او در انتخابات شده اند؛ در پیامی به گمانه زنی های انتخاباتی در فضای مجازی واکنش نشان داد و تاکید کردکه این مسئولیت چندان تناسبی با وظایف حوزوی و اجتماعی اش ندارد.
قالیباف بر سر دو راهی بهارستان-پاستور
حضور محمد باقر قالیباف نیز همچنان در هاله ای از ابهام است. او از سویی ریاست مجلس را پیش روی خود دارد و از سوی دیگر می‌توان او را شاخص ترین کاندیدای اصولگرایان در انتخابات پیش‌روی مجلس عنوان کرد. در همین باره محمدرضا باهنر در تازه ترین گفت و گوی خود غیر مستقیم تاکید کرده است که قالیباف مسیر خود را در بهارستان پی خواهد گرفت: «تحلیل من این است که قالیباف برای ریاست مجلس رأی می‌آورد. از نظر تحلیلی دارم می‌گویم نه اینکه بنده رفته باشم به نفع قالیباف یا بر علیه قالیباف رأی داده باشم. آن موضع من در مقابل قالیباف یک موضوع دیگر است. اما تحلیلم این است که قالیباف برای ریاست مجلس رأی می‌آورد البته کمتر از رأی مجلس یازدهم. فکر می‌کنم قالیباف برای ریاست مجلس بین 160 تا 170 رأی بیاورد.» در لابه لای این اسامی نام سید پرویز فتاح نیز به چشم می خورد.
اجماع اعتدالیون بر روی لاریجانی
در کنار اردوگاه اصلاح طلبی و اصولگرایی، اعتدالیون نیز در تلاش اند با متقاعد کردن علی لاریجانی برای حضور در انتخابات در گردونه رقابت حضوری جدی داشته باشند.پیشتر نام محمد جواد ظریف نیز به عنوان کاندیدای این طیف که می‌تواند مورد توجه اصلاح طلب ها نیز باشد مطرح شده بود اما بر اساس اطلاعات موثق دریافت شده، ظریف در انتخابات شرکت نخواهد کرد.
علی جنتی، محمد باقر نوبخت و محمود واعظی اواخر هفته گذشته با برگزاری جلسه ای چند ساعته با علی لاریجانی از او برای حضور در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری دعوت کرده اند. در همین راستا یک فعال مجازی نیز حضور علی لاریجانی در انتخابات را قطعی دانست و در این باره نوشت: «لاریجانی با دو بال می آید. اولی : سیاسیونی چون ظریف، آذری‌جهرمی، ستاری و... دومی : نمایندگان ادوار مجلس که شبکه‌های فعال در شهرها دارند.»
محمود احمدی‌نژاد هم وارد صحنه انتخابات می‌شود؟
محمود احمدی نژاد هم بر اساس آن چه خود اعلام کرده در حال بررسی شرایط برای اخذ تصمیم نهایی است. به نظر می رسد احمدی نژاد که تقریبا از رد مجدد صلاحیتش برای حضور در انتخابات، اطمینان دارد نهایتا برای پاسخگویی به هوادارانش و منتقل کردن بار مسئولیت عدم حضورش در انتخابات به حاکمیت،در انتخابات پیش رو ثبت نام خواهد کرد
نامزدهای نزدیک به رئیس جمهور شهید
اعلام نظر شورای نگهبان در خصوص فقدان وجود مانع قانونی در خصوص شرکت قالیباف،مخبر و اژه ای به عنوان روسای قوای سه گانه در انتخابات، شایعاتی را نیز که در زمینه احتمال حضور محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و غلامحسین اژه ای رئیس قوه قضاییه در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مطرح شده بود، تقویت کرده است. اگر چه مرکز رسانه قوه قضائیه اعلام کرد که ریاست قوه قضاییه مطلقاً قصد و اراده ای برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری ندارد.
نامزدهای نزدیک به رئیس جمهور شهید هم هستند. محتمل‌ترین‌شان محمد مخبر سرپرست ریاست‌جمهوری است. برخی وزیران دولتی هم اسم‌شان هست. البته این وزیران چالش رقابت با عضو ارشد کابینه را دارند، ولی تجربه‌ها نشان داده است که در وقت انتخابات، همه‌چیز فرق خواهد کرد. برخی اسامی مثل پرویز فتاح از جناحاصولگرا نیز بر سر زبان‌هاست تا چه پیش آید.
قطعا تا 14 خردادماه که مهلت ثبت‌نام از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری خواهد بود، حدس و گمان‌ها به‌شدت افزایش خواهد داشت و باید دید، سرانجام 10 تا 14 خردادماه کدام چهره‌ها به سمت خیابان فاطمی تهران می‌روند تا برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کنند!
شورای نگهبان و انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری
اما «شورای نگهبان» در ده، دوازده روز پیش‌رو پرکاربردترین واژه در رسانه‌ها خواهد شد، زیرا از ۱۰ خرداد تا پنج روز پس از آن ثبت‌نام‌ها انجام می‌شود و پنج روز پس از پایان ثبت‌نام هم فرآیند تأییدصلاحیت‌هاست. انتظار می‌رود شورای نگهبان همچون دوره‌های قبل کار خودش را بکند، به‌ویژه اینکه برخی نامزدهای ردصلاحیت‌شده دوره‌های قبل از هم‌اکنون چنان سخن می‌گویند که گویی از این شورا انتظار ترجیح «مصلحت‌افراد» را به «مصلحت مر قانون» دارند. اگر شورای نگهبان از همان اوایل کار، به چنین مصلحت‌هایی تن داده بود، اکنون از غول قدرتمند قانون، تنها چراغ خالی‌اش باقی مانده بود! و قانون آن‌قدر ریز و بی‌ارزش شده بود که به چشم نمی‌آمد. با این حال احتمال تغییر در برخی قبض و بسط‌ها، به سنگینی جو انتخابات بیشتر از هر چیز دامن زده است. این جو تا پایان تأییدصلاحیت‌ها باقی می‌ماند و پس از آن جو دیگری سنگینی خواهد کرد که نامزد‌ها چگونه پای کار خواهند ایستاد.
قطعاً نه شورای نگهبان، نه نامزد‌ها و نه جریان‌ها هیچ‌یک بازیگر اصلی میدان انتخابات نیستند. این مردمند که تعیین می‌کنند سرنوشت خودشان چگونه رقم بخورد. با مردم باید با وعده صادق روبه‌رو شد تا مردم به اجرای نقش راستین خود در مردم‌سالاری، به بهترین شکل ممکن راضی و خشنود شوند.
گزارش از علی پیراینده
